Odgłosy kuny w nocy – jak je rozpoznać i co oznaczają?

Kuna domowa (Martes foina) to niewielki drapieżnik z rodziny łasicowatych, który od wielu lat przystosowuje się do życia w bliskim sąsiedztwie człowieka. W naturze zamieszkuje głównie zadrzewione tereny, ruiny, sady i stodoły, ale coraz częściej zadomawia się na strychach, poddaszach, a nawet w garażach i komórkach, gdzie znajduje ciepło, schronienie oraz spokój. Jest to zwierzę nocne i terytorialne, co oznacza, że największą aktywność wykazuje właśnie po zmroku, a jej obecność często można rozpoznać po charakterystycznych dźwiękach.

Kuna to zwierzę bardzo ruchliwe, zwinne i ciekawe świata. Jej nocna aktywność objawia się nie tylko w formie polowań na myszy i szczury, ale także przez intensywne eksplorowanie terenu, zabawę z przedmiotami, przenoszenie jedzenia oraz toczenie walk z innymi kunami, jeśli naruszą jej rewir. Dlatego osoby mające kunę na poddaszu często słyszą ją w nocy, szczególnie między godziną 21:00 a 5:00 rano.

Typowe odgłosy kuny – co możesz usłyszeć?

Odgłosy kuny bywają bardzo zróżnicowane i zależą od jej aktualnej aktywności. W przeciwieństwie do myszy czy szczurów, które wydają delikatne piski i szuranie, kuna porusza się głośno, szybko i często nerwowo. Jej obecność można rozpoznać po następujących dźwiękach:

Ciężkie tupanie i skakanie – kuna porusza się szybkim krokiem, a jej przeskoki z jednej krokwi na drugą są słyszalne nawet przez warstwę ocieplenia. Dźwięk przypomina bieganie kota lub dziecka.
Szuranie i drapanie – dochodzące z miejsc pod dachem lub w ścianach. Często oznacza to, że zwierzę buduje sobie gniazdo z materiałów dostępnych na miejscu, np. wełny mineralnej, szmat, liści lub resztek ocieplenia.
Głośne piski i wrzaski – szczególnie intensywne w okresie godowym (luty–kwiecień), kiedy dochodzi do walk między samcami lub do kopulacji. Dźwięki mogą być tak donośne i gwałtowne, że przypominają krzyki dziecka lub dźwięki walki.
Gniecenie i toczenie przedmiotów – kuna potrafi przenosić jaja, owoce, małe przedmioty lub resztki jedzenia, które toczy po drewnianej podłodze lub belkach, co tworzy wrażenie przewracających się rzeczy.
Nagłe uderzenia – kuna potrafi zeskoczyć z wysokości kilku metrów bez szkody, co generuje nagły, głośny huk np. na płytach OSB, regipsie lub deskowaniu dachowym.

To wszystko sprawia, że obecność kuny na strychu lub poddaszu bywa wyjątkowo uciążliwa, szczególnie dla osób śpiących w pokojach na piętrze. Hałasy mogą trwać przez wiele godzin, przerywając sen i prowadząc do irytacji, a nawet problemów ze zdrowiem psychicznym w wyniku chronicznego niewyspania.

Kiedy odgłosy kuny stają się szczególnie intensywne?

Okres godowy i wychowywanie młodych

Są pewne okresy w roku, gdy kuny są znacznie bardziej hałaśliwe. Najbardziej uciążliwe dźwięki pojawiają się:

w lutym i marcu – kiedy rozpoczyna się okres godowy, a kuny walczą o samice i terytorium. Walki samców mogą być bardzo brutalne i hałaśliwe.
w maju i czerwcu – samica rodzi młode i przynosi je w ustach do gniazda. Słychać wówczas popiskiwania młodych kun, a także intensywne przemieszczanie się matki, która przynosi pożywienie.
przed zimą, kiedy kuna intensywnie gromadzi zapasy i układa je w skrytkach. Może to oznaczać noszenie dużych ilości pożywienia, co powoduje ciągłe chodzenie po strychu i szuranie.

Właśnie te okresy są dla ludzi najtrudniejsze do zniesienia – kuny są wtedy bardzo aktywne, hałaśliwe i trudno przewidzieć, w których godzinach będą się zachowywały najgłośniej.

Przestrzeń i materiał, po którym się porusza

Rodzaj materiału, po którym porusza się kuna, wpływa na głośność jej odgłosów. Na przykład:

dach z blachy potęguje każde przemieszczenie się zwierzęcia, ponieważ metal rezonuje i wzmacnia dźwięki.
płyty OSB lub deski także dobrze przenoszą dźwięk kroków i skoków.
wełna mineralna lub pianka PUR tłumi dźwięk, ale kuna może w niej ryć kanały i gniazda, co również generuje hałas.

Jeśli poddasze jest niezabudowane i nieocieplone, hałas będzie jeszcze bardziej donośny, ponieważ fale dźwiękowe odbijają się od pustych powierzchni.

Konsekwencje obecności kuny w domu

Zniszczenia techniczne i zdrowotne zagrożenia

Kuna potrafi wyrządzić znaczne szkody w izolacji termicznej, ponieważ wydrapuje sobie gniazda w wełnie mineralnej, rozrywa folie paroizolacyjne i zanieczyszcza przestrzenie odchodami. Odchody kuny mają bardzo intensywny zapach – mieszanina amoniaku, tłuszczu i resztek pożywienia. Jeśli zwierzę przebywa w domu przez kilka miesięcy, może dojść do:

spadku efektywności ocieplenia
zawilgocenia materiałów budowlanych
pojawienia się pleśni i grzybów
przecięć przewodów elektrycznych, co grozi pożarem
infestacji pasożytami, np. pchłami lub świerzbowcami

Niektóre kuny potrafią także rozerwać kanały wentylacyjne, szczególnie jeśli są wykonane z cienkiej folii aluminiowej. Prowadzi to do problemów z wentylacją, strat ciepła i zwiększonych rachunków za ogrzewanie.

Reakcje mieszkańców i problemy ze snem

Z powodu nocnej aktywności kuny, sen domowników zostaje zaburzony, co po kilku tygodniach może prowadzić do chronicznego zmęczenia, irytacji i stresu. Szczególnie narażone są osoby:

śpiące na piętrze lub na poddaszu
pracujące w trybie zmianowym
rodziny z małymi dziećmi lub niemowlętami

W skrajnych przypadkach dźwięki kuny są opisywane jako traumatyzujące – osoby twierdzą, że czują się jakby „ktoś łaził im po suficie” lub „coś spadało im na głowę”. Pojawiają się nawet epizody lękowe, mylone z próbami włamania.

Jak odróżnić kunę od innych zwierząt?

Kuna a myszy, szczury i łasice

Wielu właścicieli domów nie jest pewnych, co dokładnie słychać na strychu. Dlatego warto poznać różnice:

myszy – delikatne, ledwo słyszalne piski, sporadyczne szuranie, odgłosy punktowe
szczury – większe kroki, ale brak tupania i skakania, często słychać obgryzanie
kuna – intensywne bieganie, skoki, toczenie przedmiotów, głośne piski
łasica – bardzo ciche, płochliwe zachowanie, rzadko zamieszkuje domy

Jeśli słyszysz tupanie przypominające małego psa lub kota, najpewniej masz do czynienia z kuną. Zwłaszcza jeśli hałas nasila się w nocy i pochodzi z dachu lub poddasza.